Một ngày như mọi ngày
“Lịch trình nhàm chán hằng ngày” thật ra cũng tốt.
“Lịch trình nhàm chán hằng ngày” thật ra cũng tốt, nếu bạn biết cách
xây dựng cho mình một “routine” ý nghĩa và linh hoạt.
Nếu có một ngày bạn thức dậy và thấy ngày mới sao thật là… nhàm chán,
thì chắc bạn không cô đơn đâu.
Tôi hiểu cái cảm giác mà ngày cứ thế trôi qua, tuần này rồi đến tuần
khác. Không có gì thú vị, đáng trông chờ.
Bạn đến công ty trong tâm trạng uể oải, biết rằng mình sẽ phải làm những
thứ phải làm, không có động lực gì đáng kể ngoài tiền lương.
Rồi khi bạn xong việc nhưng không muốn về nhà, vì bạn đã dự đoán trước
những gì mình phải làm: cơm nước, dọn dẹp, con cái, haizzz…
Như 1 câu “punch line” của một người bạn Copywriter mà tôi còn nhớ:
“Có những ngày chán đến mức mà tôi chẳng buồn thức dậy. Tôi gọi đó
là MỖI NGÀY”
**Bạn có thấy mình trong đó không? **😑
Không sao cả nếu bạn cảm thấy như vậy. Tôi tin nhiều người cũng đã trải
qua cảm giác này. Thực tế thì ai cũng trải qua vài lần trong mỗi giai
đoạn cuộc đời.
Việc cảm thấy routine nhàm chán không hoàn toàn là do bạn thiếu đam
mê, thiếu sáng tạo, hay không đủ mạnh mẽ đâu. Bạn chỉ cần hiểu bản chất
của routine và có sự điều chỉnh phù hợp, rồi mọi thứ sẽ ổn.
“Routine” là gì nhỉ?
Routine (hay là thói quen, lịch trình mỗi ngày) là một chuỗi hành động
hoặc lịch trình được thực hiện một cách thường xuyên và lặp đi lặp lại
mỗi ngày theo một trật tự nhất định, một cách vô thức hay có ý thức.
Có thể hiểu routine giống như một “đường ray” mà chúng ta tự tạo ra để
cuộc sống của mình di chuyển trên đó một cách có quy củ và hiệu quả.
Routine có nhiều loại, từ những thói quen nhỏ đến cả một lịch trình dài.
Routine cá nhân
Routine hàng ngày
Routine công việc
Routine khác: thói quen và nghi thức
Điều quan trọng cần nhớ là các loại routine này không hoạt động độc lập
mà thường đan xen và hỗ trợ lẫn nhau. Giống như một dàn nhạc giao hưởng,
mỗi loại routine là một nhạc cụ riêng biệt, nhưng khi kết hợp lại, chúng
tạo nên một bản nhạc hài hòa của cuộc sống.
4 lý do bạn thấy routine nhàm chám
Đừng quá bận lòng khi bạn cảm thấy buồn chán với nhịp sống hiện tại. Hãy
thử xem có phải vì một trong số những lý do sau hay không nhé.
**1. Có thể bạn chưa hiểu được ý nghĩa trong những điều mình làm. **
“Why we do what we do? Tại sao chúng ta làm điều này?” là một câu hỏi
hay để tự vấn bản thân về lý do chúng ta làm một điều gì đó.
Chẳng hạn, với một người cảm thấy nhàm chán khi đi làm mỗi ngày, vấn đề
thường không nằm ở công việc, mà là ở cách họ nhìn nhận về mục đích của
công việc đó. Khi một người chỉ thấy mình “phải đi làm để kiếm tiền”,
họ đang bỏ qua rất nhiều ý nghĩa khác của công việc. Công việc không chỉ
là nguồn thu nhập, mà còn là nơi để thỏa mãn đam mê, kết giao với những
người cùng chí hướng, phát triển bản thân, tạo ra giá trị.
Hoặc như một người thợ mộc - họ không chỉ đơn thuần đang cưa gỗ, mà đang
tạo ra những món đồ sẽ làm đẹp cho không gian sống của ai đó.
Bạn có đang tìm thấy ý nghĩa trong lịch trình hằng ngày của mình không?
2. Có thể bạn mất dần động lực, sự “khen thưởng”.
Khi bắt đầu, bạn đâu có chán “routine” đến vậy đúng không?
Đây đã từng là lý do cho bước ngoặc khởi nghiệp của tôi.
Khoảng thời gian còn đi làm, tôi đã từng rất yêu thích công việc của
mình. Tôi uống bia mình quản lý, tôi gội đầu bằng thương hiệu mình xây
dựng. Tôi yêu thích công việc cho đến khi tôi nghỉ việc và thử khởi
nghiệp, rồi thất bại. Mọi việc không như ý, tôi đi làm lại với một tâm
thế “không còn cách nào khác”.
Thời điểm quay lại, tôi chấp nhận một công việc có văn phòng khá xa,
nhưng bù lại thì ngành hàng khá ổn định. Tôi đeo tai nghe trong suốt
quãng đường dài đến công ty, như một cách để quên đi những tiếng ồn ào
xung quanh. Tôi làm việc như một cỗ máy chuyên nghiệp, hoàn thành nhiệm
vụ mà không còn bất kỳ hào hứng nào. Tối về nhà đúng giờ, đôi khi mặc kệ
một chút, tự khóa mình trong một vòng lặp routine nhàm chán.
Rồi đến một ngày, tôi nhìn lại và nhận ra: Đó không phải là cuộc sống mà
tôi mong muốn. Tôi đã mất dần động lực và sự đam mê.
Tôi biết mình muốn nhiều hơn những điều lặp lại vô hồn như thế. Tôi
bắt đầu tìm kiếm sự giải thoát, thay đổi và đồng thời đặt ra những đích
đến rõ ràng hơn.
Tương tự, một người vợ có thể bắt đầu cảm thấy cuộc sống gia đình trở
nên nhàm chán, khi cô ấy bắt đầu có con, đứa đầu tiên và có thể là đứa
thứ hai. Việc phải ở nhà chăm sóc con cái, lo toan gia đình, dọn dẹp nhà
cửa… là những thứ rất dễ lặp đi lặp lại. Và cô ấy bắt đầu đặt ra câu
hỏi tại sao. Động lực ban đầu về một gia đình “lý tưởng” dần dần phai
nhạt.
Nếu không được bồi đắp “sự khen thưởng” bằng tình yêu và chia sẻ của
chồng, hoặc động lực xây dựng gia đình, hoặc ý nghĩa của việc chăm sóc
con cái, hay niềm vui nhìn thấy sự lớn lên của đứa trẻ, hay tất cả những
điều đó… người vợ có thể cảm thấy mỗi ngày là một routine nhàm chán,
áp lực.
Bạn có nhớ động lực đã khiến mình bắt đầu không? Bạn có biết tự tạo động
lực không? Có ai đồng hành và kích thích “sự khen thưởng” trong bạn
không?
3. Có thể bạn cần kiên nhẫn và kỷ luật hơn một chút.
Chúng ta đang sống trong thời đại của những kích thích tức thì. Mạng xã
hội, tin tức 24/7, những thông báo liên tục… tất cả đều khiến não bộ
chúng ta quen với việc nhận những phần thưởng ngay lập tức. Trong khi
đó, routine đòi hỏi sự kiên nhẫn, đòi hỏi khả năng nhìn xa hơn để thấy
được kết quả.
Tôi thường ví von với các bạn rằng: Routine giống như việc trồng một cái
cây. Bạn không thể kỳ vọng thấy quả ngay ngày đầu tiên. Nhưng nếu bạn
kiên nhẫn chăm sóc, tưới nước đều đặn, một ngày nào đó cái cây ấy sẽ cho
những trái ngọt.
Luyện tập một môn thể thao hay rèn luyện một kỹ năng cần có routine tập
luyện kỷ luật, cho dù từng bài tập trông có vẻ đơn giản và nhàm chán.
Quy trình của một công ty đòi hỏi tôn trọng routine để làm quen, thích
nghi và thành thục. Xây dựng một gia đình cũng cần có những routine mới
được tạo ra giữa hai hay nhiều cá thể độc lập.
Hãy tự hỏi bản thân xem nếu sự nhàm chán có đến quá sớm không? Bạn có
nghĩ mình nên kiên nhẫn thêm một chút, hay tin tưởng vào sự kỷ luật sẽ
tạo ra kết qua không?
4. Có thể bạn cần phải thay đổi routine.
Cuối cùng, nếu đã loại trừ các khả năng trên, nghĩa là bạn không thấy
bản thân cần phải thay đổi gì, thì có lẽ đã đến lúc bạn cần phải thay
đổi routine.
Đúng vậy.
Routine chỉ nhàm chán khi bạn không yêu thích, không tìm thấy ý nghĩa,
mà bạn vẫn phải làm, dù đã kiên nhẫn hoặc tự tạo động lực.
Bạn chịu đựng nhưng không tìm cách thoát ra.
Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng cảm giác nhàm chán không phải là dấu hiệu
của một cuộc sống tẻ nhạt, mà là lời nhắc nhở để chúng ta nhìn nhận lại
và tìm ra ý nghĩa mới trong những điều tưởng chừng quen thuộc, hoặc là
mạnh dạn thay đổi, tạo ra những routine mới.
Tại sao routine tốt cho sức khỏe tinh thần?
Tôi sẽ giải thích cho các bạn hiểu về cách não bộ hoạt động khi phải đối
mặt với nhiều quyết định trong ngày, và tại sao routine lại quan trọng
đến vậy.
Trong não bộ chúng ta có một khu vực gọi là vỏ não trước trán
(prefrontal cortex), nơi chịu trách nhiệm cho việc ra quyết định và kiểm
soát hành vi có ý thức. Khu vực này giống như một cục pin năng lượng
có giới hạn.
Mỗi khi chúng ta phải đưa ra một quyết định có ý thức, dù là quyết định
nhỏ như “hôm nay mặc áo gì”, hay lớn như giải quyết một vấn đề phức
tạp ở công ty, chúng ta đều tiêu tốn một phần năng lượng từ “cục pin”
này.
**Hiện tượng này được gọi là “mệt mỏi quyết định” (decision
fatigue). **
Giống như một cơ bắp bị tập quá sức, khả năng ra quyết định của chúng
ta sẽ suy giảm sau mỗi quyết định được đưa ra.
Đó là lý do tại sao vào cuối ngày, nhiều người thường có xu hướng đưa ra
những quyết định kém chất lượng hơn hoặc thậm chí không muốn quyết định
gì nữa.
Ngược lại, khi chúng ta có routine, não bộ sẽ chuyển những hoạt động
thường xuyên vào vùng não khác gọi là hạch nền (basal ganglia), nơi kiểm
soát các hành vi tự động và thói quen. Khi một hành động được thực hiện
đủ nhiều lần, nó sẽ được “tự động hóa” và không còn cần nhiều năng
lượng từ vỏ não trước trán nữa.
Tôi hay ví von điều này giống như việc lái xe vậy. Khi mới học lái, bạn
phải suy nghĩ về mọi thứ: khi nào đạp phanh, khi nào chuyển số, làm sao
để đánh lái. Nhưng sau một thời gian, những động tác này trở nên tự
nhiên đến mức bạn có thể vừa lái xe vừa trò chuyện hay nghĩ về công
việc. Đó là vì các động tác lái xe đã được chuyển từ vùng ra quyết định
có ý thức sang vùng kiểm soát thói quen.
Đây chính là lý do tại sao những người thành công thường có những
routine rất rõ ràng. Họ hiểu rằng bằng cách tự động hóa các quyết định
thường ngày (như ăn gì, mặc gì), họ đang tiết kiệm năng lượng não bộ cho
những quyết định quan trọng hơn trong công việc và cuộc sống.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xây dựng routine phù hợp với bản thân
và linh hoạt điều chỉnh khi cần thiết. Một routine quá cứng nhắc có thể
gây áp lực và khiến cuộc sống thiếu tính tự nhiên, bị gò bó.
Xây dựng routine có mục tiêu tốt đẹp
Bản chất routine là tốt. Sự lặp lại có chủ đích này không hề đơn điệu
như chúng ta ta tưởng. Sự lặp lại mà có mục đích, ý nghĩa có thể mang
lại kết quả tốt đẹp và không nhàm chán.
Điều này cũng giống như việc một nghệ sĩ dương cầm luyện tập một bản
nhạc hàng trăm lần. Mỗi lần lặp lại không phải là sự nhàm chán, mà là
một bước tiến gần hơn đến sự thuần thục. Khi các hoạt động cơ bản trở
nên tự động, não bộ của ta được giải phóng để tập trung vào những nhiệm
vụ quan trọng và sáng tạo hơn.
{width=“6.5in”
height=“4.333333333333333in”}Photo by Marcus
Ng /
Unsplash
Ví dụ trên cũng khiến tôi nhớ đến quá trình tập bơi sải của mình. Trong
mỗi buổi tập, huấn luyện viên yêu cầu tôi phải tập động tác quạt tay
riêng, động tác đập chân riêng, và động tác nghiên thở riêng, rồi cuối
cùng mới là các bài tập chính, các thử thách về tốc độ và cự ly.
Các động tác đơn giản này được lặp đi lặp lại thường xuyên, qua nhiều
giờ, trong nhiều buổi, đến mức ngán ngược ngán xuôi. Cho đến một ngày,
chúng trở thành phản xạ tự nhiên của cơ thể và tôi thấy mình bơi hiệu
quả hơn, không còn nghĩ đến các động tác nữa. Đó là routine với một mục
đích đúng, làm nền tảng cho sự phát triển. Những ngày kiên nhẫn và kỷ
luật khi tập luyện đã tạo nên thói quen cho cơ bắp phát triển, quen với
động tác đúng, giúp tôi bơi nhanh hơn.
Khi routine kết hợp với sự tập trung và động lực, nó không còn là một
chuỗi những điều lặp lại vô ích, mà là nền móng cho những đổi mới lớn
lao. Nhờ đó, routine không còn là sự buồn chán, mà trở thành động lực
và thành quả mà ai cũng mong muốn.
Xây dựng routine để ưu tiên những quyết định quan trọng
Vì vậy, việc xây dựng routine không chỉ đơn thuần là tạo thói quen, mà
còn là cách để tối ưu hóa hiệu suất não bộ của chúng ta. Nó giúp chúng
ta vừa hoàn thành được nhiều việc hơn, vừa đưa ra những quyết định sáng
suốt hơn cho những vấn đề thực sự quan trọng.
Việc xây dựng routine có nhiều lợi ích quan trọng, giúp cho:
Tăng hiệu suất công việc vì não bộ không phải tốn năng lượng để đưa
ra quyết định cho những việc lặp đi lặp lạiGiảm stress bởi cuộc sống trở nên có trật tự và dễ kiểm soát hơn
Hình thành thói quen tốt một cách tự nhiên
Tiết kiệm thời gian và năng lượng cho những việc quan trọng khác
Lấy ví dụ từ một thần tượng tôi yêu thích. Ông Steve Jobs, cố CEO của
Apple, từng chọn cách mặc cùng một kiểu áo len cổ lọ đen hàng ngày để
giảm bớt một quyết định không cần thiết, từ đó dành sự tập trung tối đa
cho công việc sáng tạo.
Hay vận động viên Michael Phelps duy trì một routine tập luyện chặt chẽ
để cơ thể quen thuộc với các chuyển động và giảm thiểu áp lực khi thi
đấu.
Những hành động lặp đi lặp lại này không chỉ tiết kiệm năng lượng mà còn
giúp họ đạt được hiệu suất cao hơn. Chính vì vậy, routine, khi được sử
dụng đúng cách, có thể là một công cụ mạnh mẽ để bạn tập trung vào những
việc quan trọng nhất, đồng thời tránh bị cuốn vào những thứ không cần
thiết.
Biến routine thành những thử thách, sáng tạo
Bạn cũng có thể thêm yếu tố “thử thách” vào routine bằng cách tạo ra
những “mini-challenge” cho chính mình.
Ví dụ, thay vì chỉ đơn giản là tập thể dục, bạn có thể thử thách bản
thân tăng tốc độ, cự ly, mỗi ngày, mỗi tuần, hoặc đăng ký một giải chạy.
Việc đặt mục tiêu và theo dõi tiến độ sẽ tạo ra cảm giác phấn khích và
thành tựu, tạo ra “sự khen thưởng” dopamin cho não bộ.
**Một cách khác là kết hợp các hoạt động với nhau. **
Nếu bạn thích đọc sách nhưng không có thời gian, hãy thử nghe sách nói
trong lúc đi bộ buổi sáng hoặc chiều tối. Hoặc nếu bạn muốn học ngoại
ngữ, hãy dán những mảnh giấy ghi từ vựng ở những nơi bạn thường xuyên
nhìn thấy trong nhà.
**Tôi cũng khuyến khích các bạn thay đổi không gian thực hiện
routine. **
Ví dụ, thay vì luôn làm việc ở bàn, có thể thử ra công viên hoặc một
quán café yên tĩnh. Sự thay đổi môi trường sẽ kích thích não bộ và tạo
cảm hứng mới.
Giống như việc nấu ăn vậy, một công thức có thể được biến tấu theo nhiều
cách khác nhau. Chính sự sáng tạo và cá nhân hóa này sẽ giúp routine của
bạn trở nên độc đáo và đáng yêu thích hơn.
**Đừng quên yếu tố xã hội. **
Bạn có thể rủ bạn bè cùng tập thể dục, hoặc tham gia một nhóm có cùng sở
thích. Việc chia sẻ routine với người khác không chỉ giúp duy trì động
lực mà còn tạo ra những trải nghiệm thú vị.
Hãy luôn nhớ rằng routine không phải là một công thức cứng nhắc, nhàm
chán. Bạn hoàn toàn có thể linh hoạt điều chỉnh nó theo tâm trạng và
hoàn cảnh. Quan trọng là giữ được những yếu tố cốt lõi nhưng vẫn để
không gian cho sự tự phát và khám phá.
Đi tìm ý nghĩa lớn lao cho routine
Tôi nghĩ việc tìm lại ý nghĩa trong routine là một hành trình rất đáng
giá.
Chúng ta cần hiểu rằng mọi routine đều có một mục đích sâu xa hơn vẻ bề
ngoài của nó.
Giống như một người thợ xây đang xây từng viên gạch - công việc có vẻ
đơn điệu, nhưng thực ra họ đang xây dựng một ngôi nhà, một nơi mà ai đó
sẽ gọi là tổ ấm. Tương tự, khi chúng ta làm những công việc hàng ngày,
chúng ta đang xây dựng nền móng cho một cuộc sống tốt đẹp hơn.
**Để tìm lại động lực, tôi thường khuyên mọi người thực hành
“mindfulness” - sự tỉnh thức trong từng khoảnh khắc. **Hãy nghĩ đơn
giản rằng mỗi giây phút sống trong thực tại, được thức dậy, được yêu
thương, được đi làm, được ở bên cạnh những người thân, hay chỉ đơn giản
là được tồn tại, đã là một điều hạnh phúc. Khi bạn thấy trân trọng từng
khoảnh khắc, bạn sẽ thấy routine không còn là vấn đề nữa.
**Tôi cũng muốn nhấn mạnh về việc ghi nhận và tôn vinh những tiến bộ nhỏ
(small-win) trong từng khoảnh khắc. **Giống như một nhật ký hành trình,
bạn có thể ghi lại những khoảnh khắc ý nghĩa trong routine của mình. Có
thể là nụ cười của con khi bạn đưa đón ở trường, có thể là cảm giác hài
lòng khi nhìn căn nhà ngăn nắp sau khi dọn dẹp, hay niềm vui khi đồng
nghiệp khen ngợi công việc của bạn.
**Một cách khác để tìm lại ý nghĩa là kết nối routine của mình với một
mục tiêu lớn hơn. **Ví dụ, nếu bạn phải dậy sớm mỗi ngày để tập thể dục,
đừng chỉ nghĩ về việc giảm cân hay có cơ bắp. Hãy nghĩ về việc bạn đang
xây dựng một phiên bản khỏe mạnh hơn của chính mình, một người có thể
chơi đùa với con cái lâu hơn, một người có thể tận hưởng cuộc sống trọn
vẹn hơn khi về già.
Khi bạn cảm thấy mất kết nối với routine hiện tại, đó có thể là dấu
hiệu cho thấy đã đến lúc thêm vào những yếu tố mới, những ý nghĩa mới
hoặc điều chỉnh để phù hợp hơn với giai đoạn hiện tại của cuộc sống.
Xây dựng routine tốt để bạn không phải tìm cách thoát ra
Việc này giống như khi bạn trang trí căn phòng của mình vậy. Bạn không
muốn có một căn phòng mà mỗi lần bước vào là muốn bước ra ngay. Thay vào
đó, bạn sẽ tạo ra một không gian mà bạn mong được trở về, một nơi khiến
bạn cảm thấy thoải mái và hạnh phúc.
Routine cũng vậy. Thay vì áp đặt những thói quen mà người khác cho là
tốt, hãy xây dựng những thói quen phù hợp với nhịp sống và đam mê của
chính mình.
Ví dụ, nếu bạn yêu thích âm nhạc, tại sao không bắt đầu ngày mới bằng
việc nghe một bài hát yêu thích? Nếu bạn thích lập trình hay vẻ, sao
không dành 30 phút mỗi ngày để học môn mà mình yêu thích?
Điều quan trọng là routine của bạn phải có khả năng phát triển và mở
rộng. Giống như một cái cây, nó cần có không gian để lớn lên và đơm hoa
kết trái. Một routine tốt sẽ tạo cơ hội cho bạn học hỏi những điều mới,
kết nối với những người xung quanh, và không ngừng phát triển bản thân.
Để vượt qua cảm giác nhàm chán này, tôi nghĩ chúng ta cần:
Kết nối lại với ý nghĩa sâu xa của công việc mình làm
Tạo ra những thay đổi nhỏ trong cách thực hiện công việc
Sử dụng công cụ sáng tạo, để cái khác ra quyết định giúp não
Chia sẻ và ghi nhận những đóng góp của nhau
Dành thời gian cho những sở thích và đam mê cá nhân bên cạnh công
việc thường ngày
**Khi bạn có một routine mà mình yêu thích, bạn sẽ không còn nghĩ về
việc “thoát ra” nữa. Thay vào đó, bạn sẽ mong đợi được thực hiện nó
mỗi ngày, biến nó thành động lực cho mỗi sáng thức dậy. **
Và đó mới chính là routine đích thực - không phải là xiềng xích trói
buộc bạn, mà là đôi cánh giúp bạn bay cao hơn mỗi ngày.